Maurice Gillis

Wanneer Maurice Gillis op 19-jarige leeftijd in het eerste elftal wordt gedropt, zit België te midden van de eerste wereldoorlog. Een groot deel van het eerste elftal had toen reeds de club verlaten om de frontlinie te gaan versterken. Steunpilaren zoals Paul Bouttiau, Maurice Grignard, Edmond ’t Kint de Roodenbeke en Marcel Deltourdie de club op de rails hadden gezet naar eerste klasse lieten aan het front hun leven op een veel te jonge leeftijd.

Het was tegen deze achtergrond dat de jonge Maurice opgroeide in Luik, en zich op 14-jarige leeftijd inschreef bij de Luikse club. “Ik werd geboren in Coronmeuse en ging naar school in het Institut Saint-Barthélemy. Mijn klasgenoten waren onder andere Jean Dupont en Jacques Pirlot. Ongelofelijk maar waar. Enkele jaren later spelen we met zijn drieën in het eerste elftal van Standard! Nochtans wilde men bij me thuis totaal niet horen van voetbal. Ik speelde in het geniept mee tijdens interscholencompetities. Toen ik op een bepaald moment geblesseerd thuiskwam, begon het te stuiven, en moest ik mijn voetbalactiviteiten in de koelkast steken. Ik hernam later bij een vriendenclubje uit de wijk in Coronmeuse, en ik groeide al snel uit tot een degelijke voetballer. Ik was in die periode ook aangesloten bij Standard, maar speelde er nooit. Toen het bestuur me vroeg om terug te keren, wou ik dat zeker doen, maar enkel als ik op zondagochtend kon spelen, wat niet werd toegestaan. Daarop schorste het Provinciaal Comité van de voetbalbond me voor het leven. ”

Inmiddels was Standard een bijzonder populaire club geworden, zeker met de promotie naar eerste klasse in 1909. Ondanks het oorlogsgeweld en de barre omstandigheden bleef het Luikse volk in grote getallen afzakken naar Sclessin. Gedachten moesten immers verzet worden. “Op een bepaald moment woonde ik een wedstrijd van Standard bij en was ik onmiddellijk verkocht. Ik realiseerde me op dat moment dat mijn hart rood en wit was. De volgende dag bood ik me aan op de club, en werd ik terug gekwalificeerd.” Maurice zou in de moeilijke oorlogsjaren alle jeugdreeksen zou doorlopen om drie jaar later, in mei 1917, zijn eerste wedstrijd te spelen in het jaarlijkse Pinksterentornooi van de Rouches, tegen Royal Antwerp F.C..

In het bezette België waren dat trouwens enkel oefenwedstrijden tijdens de oorlog aangezien de K.B.V.B. de nationale competitie had gestaakt. Standard kwam uit in de regionale Luikse competitie, en speelde daarnaast vele wedstrijden ten voordele van de oorlogsslachtoffers en hun familie. Solidariteit is dan ook één van de kernwaarden van de club sinds het allereerste begin.

Het was Camille Van Hoorden die Maurice Gillis zijn debuut gunde. Van Hoorden was een ex-international en verdiende zijn strepen in het Brusselse voetbal met Racing Club de Bruxelles. Hij zou de Rouches door de oorlogsperiode heen loodsen, en rekende daarvoor in grote mate op de rijzende ster die Maurice snel werd in die periode.

De aanvaller was een gesel voor menig Luikse verdediging. Onder zijn impuls begonnen de Rouches langzamerhand uit het dal te kruipen waarin ze terecht kwamen na de enige degradatie in de geschiedenis van de club. Uitvergroot door de oorlog zat de club in een sportieve en financiële malaise. Maar met de hulp van ondermeer Maurice Gillis, Marcellin Waroux en René Dohet begonnen de Rouches terug een geduchte tegenstander te worden.

In eerste instantie leidde dat tot winst in de regionale competitie en het spelen van een nationale eindronde, maar de grote sprong kwam er na de oorlog toen de nationale competitie hervat werd. We schrijven 1921 wanneer de Rouches zich kwalificeren voor de promotie naar eerste klasse. Een niveau dat ze sindsdien niet meer zouden verlaten. Een record dat tot op de dag van vandaag nog staat!

Het elftal dat de promotie verzekerde was gebouwd rond Gillis. De Luikenaar scoorde aan de lopende band, en zou de komende seizoenen steevast dubbele cijfers laten noteren.  Iets wat geen enkele spits presteerde in de jonge geschiedenis van de club, en waarmee hij zich kroont tot de eerste echte spits in de geschiedenis van de Rouches. Het was dan ook geen verrassing dat het zijn doelpunten waren in de beslissende wedstrijden in Mechelen en Leuven die de promotie verzekerde.

Zijn talent bleef niet beperkt tot het Luikse. Wanneer de nationale competitie hervat werd in 1919, wordt Maurice opgemerkt door de nationale coach en vat hij in 1922 een volwaardige carrière als Belgisch international aan. “Ik maakte mijn debuut in Amsterdam op 7 mei 1922 tegen Nederland. België zou 1:2 winnen en ik scoorde mijn eerste doelpunt.”  Hij zou in totaal 23 wedstrijden voor de Rode Duivels uitkomen, waarin hij 8 maal aan het kanon stond. Ook tijdens de Olympische zomerspelen in Parijs, in 1924, kwam hij aan de bak.

Met de Rouches mist hij tweemaal de Belgische titel in eerste klasse. Zowel in 1926 als in 1928 moet Standard vrede nemen met de titel van vice-kampioen, telkens na landskampioen Beerschot. Vooral die tweede tweede plaats was een gemiste kans. In februari 1928 waren de Rouches er dichtbij toen Maurice Gillis zijn been brak. Compleet ontmoedigd zakte het moreel onder het vriespunt en liep Standard de zo begeerde eerste titel toch nog mis. Enkele dagen later zou Maurice wel ingehuldigd worden door de KBVB als erelid voor bewezen (internationale) diensten.

Op de toen gezegende leeftijd van 31 jaar, en na een zware knie-operatie besloot Gillis in 1929 een streep te trekken onder zijn actieve spelerscarrière . Het lichaam wou niet meer mee, en een incident in de wedstrijd tegen Racing Club de Gand zorgde voor een onterechte levenslange schorsing. Iets wat zijn advocaat Oscar Vankesbeeck, later voorzitter van Racing Club Mechelen, wel wist terug te brengen naar één seizoen. Na zijn terugkeer speelde hij nog enkele wedstrijden, maar verhoogde professionele activiteiten deden hem besluiten om een punt te zetten achter zijn actieve carrière.

Zijn vertrek, en vooral het gebrek aan zijn doelpunten, zorgt echter voor een grote leemte.  Van een gevecht voor de titel gaan de Rouches bijzonder snel naar een gevecht tegen de degradatie. Om de nieuwe generatie te begeleiden gaat Maurice akkoord om na twee seizoenen zijn positie als lid in de Raad van Bestuur in te ruilen en zijn voetbalschoenen terug aan te trekken.  In een meer teruggetrokken positie brengt hij het jonge elftal, met ondermeer de debuterende Roger Petit, terug in rustige wateren, en staat hij aan de wieg van de carrière van zijn echte opvolger, Jean Cappelle. Die zou het maken tot topschutter allertijden voor de Luikse club.

En vooral voor Maurice het signaal om in 1935 zijn definitief afscheid te vieren, na een carrière die hem 135 doelpunten zag scoren in 275 wedstrijden. Hiermee is hij de 15^e speler in de eeuwige ranking qua gespeelde competitiewedstrijden. Zijn gans leven was Maurice Gillis een ‘geval apart’. Wanneer hij zijn schoenen terug aantrok in 1931, gaf de club een premie van 500 BEF (12 euro) bij winst. “Ja, dat klopt, maar die aanvaardde ik nooit. Ik speelde voor het plezier, en nooit voor het geld.” Dat spelen gebeurde vol temperament trouwens. Wat vaak leidde tot grote discussies met scheidsrechters. “Vooral met Van Praag had ik het niet. Hij lag aan de basis van mijn levenslange schorsing en probeerde het nadien voortdurend goed te maken. Wanneer ik zag dat hij scheidsrechter was gaf ik mijn kapiteinsband steeds aan een ploegmaat zodat ik zijn hand niet moest schudden. En wanneer hij me op een bepaald moment een penalty cadeau geeft, trapte ik de bal naar de cornervlag.“, lacht hij. Vurig, en met het hart op de tong. Een echte Luikenaar.

(c) Marc Coudijzer – November 2020

Geboorte: 5 november 1897, te Luik
Overlijden: 22 maart 1980, te Luik
Nationaliteit: België
Positie: Aanvaller
Aansluiting bij Standard: 6 mei 1912- 30 september 1960
Trofeeën met Standard: 0 – wel promotie naar eerste divisie (1921)
Internationale wedstrijden / doelpunten:  23 / 8